Dezinfekcija ključna kod sprečavanja širenja leptospiroze
Pri postupku dezinfekcije ključan je odabir dezinficijensa. Dezinficijensi, kao hemijska sredstva, moraju ispunjavati više uvjeta
Zaštita stanovništva od zaraznih bolesti podrazumijeva širok raspon sanitarnih, higijenskih, imunizacijskih, dijagnostičko-terapijskih i drugih mjera koje se uglavnom regulirane zakonom. Osim toga, važno je naglasiti ulogu kontinuiranog educiranja i podizanja nivoa zdravstvene svijesti stanovništva o ovim bolestima.
Preventivna dezinfekcija je najčešći vid dezinfekcije i to je nešto što bi se trebalo provoditi prema ustaljenom rasporedu kako bi se spriječila kontaminacija namirnica koje ljudi koriste, a prostorije za rad i život održale u čistom stanju. S ciljem da se spriječe pojava i širenje eventualnih zaraznih bolesti prevencija se ogleda u svakodnevnom čišćenju i dezinfekciji površina (naročito tamo gdje postoji velika svakodnevna fluktuacija ljudi) u objektima gdje je preventivna dezinfekcija (uz dezinsekciju i deratizaciju) obavezna:
− objektima za snabdijevanje vodom za piće
− objektima za proizvodnju i promet namirnica i predmeta opće upotrebe te sirovina za njihovu proizvodnju, odnosno prijevoznim sredstvima namijenjenim za njihov prijevoz
− objektima, odnosno prostorima za uklanjanje otpadnih voda i drugih otpadnih tvari
− objektima zdravstvenih ustanova i nosilaca privatne prakse
− odgojno-obrazovnim objektima (škole i vrtići)
− objektima i sredstvima javnog prometa
− stambenim objektima i dvorištima
− ostalim objektima (radnim prostorijama, na radnim površinama, sredstvima rada i dr.) privrednih društava, drugih pravnih lica, kao i fizičkih lica-obrtnika i drugih pravnih i fizičkih lica, poput ugostiteljskih ili uslužnih objekata…
Vezano za aktuelnu situaciju kod epidemije leptospiroze, prije svega sanitarne mjere čišćenja površina i predmeta za koje se smatra da su kontaminirani urinom i fecesom glodara, treba provoditi i ostale mjere koje, između ostalog, uključuju i:
− utvrđivanje i izbjegavanje mogućih zaraženih terena i voda
− dezinfekciju i deratizaciju (uništavanje glodavaca)
− higijensko držanje i zdravstvenu kontrolu životinja
− zaštitu vode i hrane od kontakta sa zaraženim životinjama
− hloriranje vode za piće i bazena
− izbjegavanje kupanja u rijekama i potocima gdje se kupa stoka
− higijensko pranje i dezinfekciju ruku
− pokrivanje posjekotina i ogrebotina nepromočivim zavojem prije kontakta sa zemljom, blatom ili vodom koji bi mogli biti kontaminirani urinom zaraženih životinja
− nošenje zaštitne odjeće i obuće prilikom rada s potencijalno zaraženim životinjama ili na kontaminiranim terenima
− vakcinaciju životinja (ne postoji vakcina protiv leptospiroze za ljude), prenosi Fokus.
− ključno je provoditi dezinfekciju obuće
Pri postupku dezinfekcije ključan je odabir dezinficijensa. Dezinficijensi, kao hemijska sredstva, moraju ispunjavati više uvjeta: da nisu toksični, nadražujući, korozivni, da djeluju brzo i na što veći spektar mikroorganizama, bez neprijatnih mirisa i da su ekološki prihvatljivi.
Bakterije iz roda Leptospira mogu se inaktivirati raznim prikladnim dezinfekcijskim sredstvima, prije svega 1% natrij-hipohloritom, dezinficijensima na bazi alkohola koji sadrže najmanje 60-70% etanola, dezinficijensima na bazi joda, dezinficijensima na bazi kvaternih amonijevih spojeva, hidrogen peroksida, glutaraldehida, formaldehida, deterdžentima i kiselinama. Ove bakterije su osjetljive i na visoku temperaturu, uništava ih toplota preko 120 °C tokom minimalno 15 minuta, kao i postupak pasterizacije.
Za higijensku dezinfekciju ruku kod leptospiroze preferiraju se dezinficijensi na bazi alkohola. Higijenska dezinfekcija ruku je naročito važna kao alternativa pranju ruku vodom i sapunom u situaciji kad isti nisu dostupni – za tzv. suho pranje ruku, što je brz i učinkovit način smanjenja rizika od infekcije. Leptospiroza se prenosi kontaktom s predmetima ili površinama kontaminiranim leptospirama iz tjelesnih tečnosti inficiranih životinja, te su prikladne higijenske rutine od krucijalnog značaja.
Na tržištu se mogu pronaći registrirani i provjereni dezinficijensi na bazi alkohola: ALKOSOL i ASEPTAN za dezinfekciju ruku te BAKTICID za dezinfekciju manjih površina i predmeta, a BENZAL 5 za dezinfekciju većih površina.
Tečni polialkoholni dezinficijens ALKOSOL sadrži kombinaciju etanola (96%), izopropanola i ortofenilfenola (u pakiranjima od 1.000 mg i 5.000 ml), dok ASEPTAN sadrži kombinaciju hlorheksidin diglukonata, propilen glikola i ulja lavande u rastvoru 70% etanola (u pakiranjima od 500 mg i 5.000 ml).
Za dezinfekciju manjih očišćenih radnih površina i predmeta u javnim ustanovama i zdravstvu, ugostiteljstvu, turizmu, frizerskoj, kozmetičkoj i pedikerskoj djelatnosti, domaćinstvima, preporučuje se koristiti BAKTICID, tečni dezinficijens čiji rastvor sadrži kombinaciju etanola (96%) i izopropanola (u pakiranjima od 1.000 mg i 5.000 ml).
“Za dezinfekciju predmeta, pribora, uređaja, opreme i prethodno očišćenih većih radnih površina namijenjenih javnom zdravstvu, veterinarskoj higijeni i medicini, domaćinstvima ili u prehrambenom segmentu (npr. prehrambena industrija, mesnice, ribarnice, prodavnice…), može se koristiti BENZAL 5, koncentrirano dezinfekcijsko sredstvo široke upotrebe na bazi 5% benzalkonij hlorida (u pakiranjima od 1.000 mg i 5.000 ml). Benzalkonij hlorid je specifični tip kvaternog amonijevog spoja na kojeg su leptospire osjetljive čak i pri relativno niskim koncentracijama radne otopine od 0,15% (razrjeđenje 1:33), što je dovoljno za inaktivaciju bakterija na neporoznim površinama. Površine koje dolaze u dodir s namirnicama potrebno je, nakon dezinfekcije, dobro isprati vodom.
Kod primjene svih pomenutih dezinfekcijskih sredstva nužno je pridržavati se uputstava Bezbjedonosno-tehničkog lista.”
Za dezinfekciju ranica mogu se koristiti dezinficijensi na bazi joda, poput antiseptika IZOSEPT D, širokog spektra djelovanja za lokalnu primjenu na koži, u formi spreja za kožu (rastvor od 100 ml i 1.000 ml).
