Koje kompanije uništavaju Zemlju? Dovoljno je pogledati etikete na flašama u okeanu

Plastične flaše i čepovi preplavljuju obale Latinske Amerike duž Tihog okeana – i ne dolaze s drugog kraja svijeta, već su mahom lokalnog porijekla. Imena na etiketama najčešće su ista: Coca-Cola, PepsiCo i Aje Group.

Ovo su ključni nalazi velike regionalne studije koju su sproveli istraživači s Univerziteta u Barceloni, analizirajući više od 12.000 kilometara obale, od Meksika do Čilea. Studija obuhvata 92 plaže na kopnu, 15 ostrvskih plaža i 38 priobalnih zajednica u 10 zemalja, piše Earth.com.

Otkud tu?

Slika nevjerovatnog ulova kruži internetom: Je li moguće da su ovo upecali u Neretvi?

Više od 1.000 volontera i 200 lokalnih lidera učestvovalo je u prikupljanju podataka tokom 2023. i 2024. godine, čineći ovu akciju jednim od najznačajnijih primjera građanske nauke u regionu.

Naučnici su analizirali etikete i ugravirane oznake na flašama i čepovima kako bi utvrdili proizvođača, zemlju i godinu proizvodnje. Tako su pronašli, na primjer, Powerade flašu iz 2001. godine u Peruu i Coca-Colinu flašu iz 2002. na jednom čileanskom ostrvu.

Najveći broj prikupljenih flaša bio je za gazirane sokove, vodu i energetska pića – gotovo sve jednokratne plastike. Više od polovine (59%) plastičnih boca proizvedeno je u zemljama Latinske Amerike na Pacifiku, a tri najveća brenda su Coca-Cola Company, Aje Group i PepsiCo.

Gdje završava plastični otpad

Na kopnenim plažama i urbanim zonama, većina flaša dolazila je iz iste zemlje. U Centralnoj Americi, međutim, veći broj flaša bio je stranog porijekla. Panama se posebno izdvojila kao "žarište raznolikosti", s flašama iz najmanje šest različitih regiona svijeta.

Na ostrvima, više od polovine otpada dolazilo je iz Azije – vjerovatno flaše koje su bačene na moru i koje su duže vrijeme plutale okeanom, što potvrđuju i pronađeni morski organizmi pričvršćeni za plastiku.

Na skoro 9% flaša naučnici su pronašli epibionte – mikroskopske organizme koji koriste plastiku kao privremeni dom. Ovakva otkrića ukazuju na to da značajan dio plastičnog otpada putuje okeanom prije nego završi na obali.

“Ovi rezultati pokazuju prostornu strukturu: novije flaše se nalaze u blizini ljudskih naselja, dok se najstarije nalaze na plažama udaljenih ostrva”, pojasnio je Ostin Garcés-Ordóñez, glavni autor studije.

Studija ne poziva samo na čišćenje plaža, već i na sistemske promjene – bolju infrastrukturu za upravljanje otpadom i odgovornost korporacija koje uporno koriste jednokratnu plastiku.

Naučnici planiraju dodatna istraživanja kako bi analizirali sezonske uticaje, uticaj rijeka i turizma, kao i primijenili okeanografsko modeliranje kako bi preciznije pratili kretanje plastičnog otpada i identifikovali njegove izvore.

U međuvremenu, etikete na flašama i dalje svjedoče o tome ko su najveći zagađivači okeana – i koliko još posla predstoji u borbi za očuvanje morskih ekosistema.