Ko je Keir Starmer, novi britanski premijer?
Keira Starmera, lidera Laburističke partije i budućeg britanskog premijera, mnogi opisuju kao savjesnog i menadžerskog karaktera, pomalo dosadnog i bez šarma. Ipak, Laburističkoj partiji je možda to trebalo da ostvari ubjedljivu pobjedu poslije 14 turbulentnih godina vladavine konzervativaca.
Starmer je četiri godine bio opozicioni lider koji je svoju socijaldemokratsku partiju odvukao ka političkoj sredini s ljevice pošto ju je prethodno vodio Jeremy Corbyn.
Rođen je 1963. u radničkoj porodici. Sin je proizvođača alata i medicinske sestre koja mu je dala ime po Keiru Hardieu, prvom lideru Laburističke partije. Uprkos odrastanju u skromnoj porodici koja je često bila bez novca, Starmer je uspio da ode na fakultet i studira pravo na univerzitetima u Leedsu i Oxfordu, da bi se bavio ljudskim pravima prije nego što je imenovan za glavnog tužioca krune.
Pitanje Gaze
Nakon povlačenja s te funkcije Starmer je bio član advokatskog tima koji je pred Međunarodnim sudom pravde (ICJ) zastupao Hrvatsku u sporu sa Srbijom u međusobnoj tužbi za genocid u sukobima 90-ih godina.
Sud je odbacio međusobne tužbe - presudom je utvrđeno da se u Hrvatskoj nije dogodio genocid ni nad Hrvatima ni nad Srbima, dok su zločini potvrđeni, piše RSE.
Iako je tim u kojem je bio Starmer bio neuspješan, njegovo učešće je imalo posljedice koje su relevantne danas, piše The House, portal koji se bavi britanskim parlamentom. Starmerovo iskustvo u nastojanju da u Haagu dokaže da se dogodio genocid pomoglo je u njegovoj reakciji na sukob u Gazi, kažu drugi advokati.
Ipak, dio poslanika iz Laburističke partije, prema pisanju tog portala, kritikuje Starmera da nije dovoljno emotivno reagovao na događaje u Pojasu Gaze, gdje je u ratu Izraela protiv Hamasa, koji SAD i EU smatraju terorističkom organizacijom, izazvao užasnu humanitarnu organizaciju, dok su izraelske snage optuživane da su počinile genocid.
Glavna Starmerova poruka biračima je bila da će laburistička vlada donijeti promjene - umirujuće, a ne zastrašujuće.
“Glas za laburiste je glas za stabilnost - ekonomsku i političku”, rekao je Starmer pošto je premijer Rishi Sunak raspisao izbore 22. maja.
Za vođenje tužilaštva krune dobio je titulu ser i njegovi protivnici među konzervativcima vole da koriste tu titulu da bi ga prikazali kao pripadnika elite i bez dodira s običnim narodom.
Također voli fudbal, igra mali fudbal vikendom i uživa u gledanju utakmica premijerligaša Arsenala uz pivo u lokalnom pabu. On i njegova supruga Victorija, koja radi u zdravstvu, imaju dvoje djece tinejdžera koje nastoje da drže dalje od očiju javnosti.
Sunakove ostavke
U posljednjem obraćanju Rishi Sunak, prvi britanski premijer azijskog porijekla, dao je u petak zvaničnu ostavku na premijersku poziciju, ali i na mjesto lidera Konzervativne stranke.
“Žao mi je, ovom poslu sam dao sve, ali ste poslali jasan signal da se vlada Velike Britanije mora promijeniti. I vaš sud je jedini koji je važan”, rekao je Sunak u obraćanju ispred premijerske rezidencije u Downing Streetu.
Najavio je da odlazi i sa pozicije lidera Konzervativne stranke, no, dodao je da ostavku na čelu stranke neće dati odmah, već kada se završi zvaničan proces za odabir njegovog nasljednika.
Prema do petka proglašenim rezultatima, laburisti su osvojili 411 pozicija, konzervativci 119, Liberalne demokrate 71, Reform UK četiri i Zeleni četiri mandata. Irski nacionalistički Sinn Fein prvi put je postao najveća sjevernoirska stranka u britanskom parlamentu.
Svjetski lideri čestitali su Starmeru, između ostalih, predsjednica EK-a Ursula von der Leyen, francuski predsjednik Emmanuel Macron, ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski, australijski premijer Anthony Albanese...
Članovi Predsjedništva BiH Denis Bećirović i Željko Komšić su u odvojenim čestitkama poručili da se nadaju da će prijateljske veze dvije države biti ojačane.
