Defender 25: Najveća vojna vježba u Evropi – Hrvatska i Kosovo učestvuju, gdje je BiH?
Susjedi učestvuju u najvećoj vojnoj vježbi u Evropi/Oslobođenje
Defender Europe 25, koju predvodi Vojska Sjedinjenih Američkih Država u Evropi i Africi (USAREUR-AF), predstavlja najveću godišnju vojnu vježbu američke vojske na evropskom tlu. Ova vježba ima za cilj testiranje i jačanje sposobnosti brzog raspoređivanja trupa i opreme iz Sjedinjenih Američkih Država u Evropu, što je ključno za operacije velikih razmjera i odgovor na potencijalne sigurnosne prijetnje.
Vježba se fokusira na strateško prebacivanje trupa iz matične teritorije SAD-a, korištenje unaprijed raspoređene vojne opreme u Evropi (tzv. Army Prepositioned Stock), kao i zajedničke operacije s NATO saveznicima i partnerskim državama. Defender 25 se realizira kroz tri glavne komponente: Swift Response 25, Immediate Response 25 i Saber Guardian 25.
Swift Response 25: Brzo djelovanje na Arktiku i Baltiku
Prva faza vježbe, Swift Response 25, odvija se od 11. do 31. maja 2025. godine, i usmjerena je na demonstraciju multinacionalne sposobnosti brze projekcije sile, naročito u području sjeverne Evrope i Baltika.
Tokom ove faze bit će izvedeno pet gotovo istovremenih zračnih desanta, uz primjenu savremenih tehnologija koje podržavaju Strategiju modernizacije američke vojske, kao i Arktičku strategiju Ministarstva odbrane SAD-a. Zemlje učesnice uključuju Norvešku, Latviju, Litvaniju, Švedsku i Finsku, a aktivnosti uključuju i vježbe visokog intenziteta, mobilne bolnice i bojeva gađanja uz korištenje NATO mreža.
Immediate Response 25: Kibernetička sigurnost i borba protiv CBRNE prijetnji
Immediate Response 25, druga i najveća komponenta vježbe, provodi se od 26. maja do 9. juna, s fokusom na unapređenje kibernetičke odbrane i borbu protiv CBRNE prijetnji (hemijskih, bioloških, radioloških, nuklearnih i eksplozivnih sredstava).
U okviru ove faze, učesnici provode brojne međunarodne bojeve vježbe, kibernetičke simulacije, prelaske rijeka, kao i specijalizirane CBRNE operacije. Vježba se odvija u čak osam država: Albaniji, Bugarskoj, Hrvatskoj, Grčkoj, Kosovu, Crnoj Gori, Sjevernoj Makedoniji i Slovačkoj, uz učešće preko 12.000 vojnika.
Saber Guardian 25: Uvježbavanje komandovanja i interoperabilnosti
Posljednja komponenta, Saber Guardian 25, traje od 9. do 24. juna i ima za cilj poboljšanje komandno-kontrolnih sposobnosti kopnenih snaga NATO-a i partnerskih zemalja u složenim i brzo promjenjivim situacijama.
Vježba započinje velikom taktičkom kolonom 2. konjičkog puka američke vojske, koja simbolizuje mobilnost i spremnost. Saber Guardian uključuje bojeva gađanja, prelaske rijeka, konvoje, kao i spektakularno ispaljivanje raketa iznad Crnog mora. Događaji će se održavati u Njemačkoj, Mađarskoj i Rumuniji, a u njima učestvuje oko 10.000 vojnika.
Defender Europe 25 šalje jasnu poruku o sposobnosti i odlučnosti NATO saveza i Sjedinjenih Država da brane sigurnost evropskog kontinenta. U vježbi učestvuju gotovo sve zemlje regiona, uključujući Hrvatsku, Kosovo, Albaniju, Crnu Goru i Sjevernu Makedoniju.
Ipak, Bosna i Hercegovina se ponovo ne nalazi među zemljama domaćinima ili aktivnim učesnicima vježbe, što otvara pitanja o njenoj spoljnoj i sigurnosnoj politici, kao i stepenu integracije u evroatlantske strukture.
Dok susjedi jačaju odbrambenu saradnju s NATO-om i SAD-om, BiH i dalje djeluje podijeljeno i bez jasnog smjera.
