Dr. sc. Tomaž Boh za Oslobođenje: Fondovi EU nauci nude više od novca

Dr. sc. Tomaž Boh bio je gost predavač na Univerzitetu u Sarajevu, a predavanje je bilo izvrsna prilika za sticanje uvida u uspješne prakse finansiranja nauke i naučnog rada, te podrške projektima istraživačke razmjene između Bosne i Hercegovine i Republike Slovenije, kao i podrške učešću institucija u evropskim fondovima za istraživanje i inovacije.

- Zahvalan sam na gostoprimstvu Univerziteta u Sarajevu s kojim imamo dobre i dugotrajne odnose. Zapravo, došao sam ovamo da razgovaramo o procesima koji se dešavaju u Sloveniji, koji mijenjaju način organizacije, finansiranja i uloge koju ima naučna elita u društvu, kaže dr. Boh.

Direktora Boha pitamo kako unaprijediti saradnju dvije zemlje u oblasti nauke.

- Rekao bih da nema nauke bez otvaranja, nema nauke bez saradnje i nema nauke bez internacionalizacije. Saradnja sa BiH zapravo je jedna od najboljih bilateralnih saradnji koje ima Slovenija. Slovenija sarađuje sa više od 30 država. Ova sa vašom zemljom je više godina uspješna i vrlo dobra. Siguran sam da ćemo nastaviti ovu ozbiljnu saradnju. Veliki je interes i slovenačkih i bosanskih istraživača. Siguran sam da ćemo nastaviti razvijati neke nove saradnje koje su u obostranom interesu, govori dr. Boh i osvrće se na teme istraživanja i zajedničkih projekata.

- Zapravo, istraživanje je usmjereno u svim segmentima, od humanistike i društvenih nauka do prirodnih, tehničkih nauka. Nema velikih razlika, jer u svim segmentima su potrebni saradnja, nove ideje, infrastruktura i to su uslovi za dobra istraživanja, ističe gost UNSA i cijeni da su evropski fondovi vrlo bitan dio finansiranja, ali...

- Ne samo za finansiranje nego i za promjenu načina funkcionisanja i za novi vid saradnje. To je širi proces od samog finansiranja. Ja bih rekao da svi istraživači imaju manje-više iste izazove. Otvaranje je prioritet. Druga stvar koja je veoma bitna je autonomija naučnoistraživačkog rada. Tada su naučne institucije, univerzitet, fakultet, odgovorne za ono što rade, da im država samo postavi generalni okvir šta trebaju postići. Zbog toga smo u Sloveniji 2021. promijenili zakon, gdje smo zapravo ojačali autonomiju naučnih institucija. Tako su dobile više odgovornosti i zbog toga je počeo proces promjena upravljanja institucijama, pojašnjava dr. Boh i dodaje da politika mora da stvara uslove da se nauka i visoko obrazovanje mogu razvijati.

- Da se otvore vrata tamo gdje je to potrebno, u međunarodnim odnosima, a u isto vrijeme politika mora ostaviti prostor za autonomiju naučnih, obrazovnih institucija, da se razviju i dobiju najbolje rezultate, zaključuje.