Američke sankcije i dalje udaraju po džepovima: Novi računi i firme, a plata u koverti

Firme iz Republike Srpske koje su se našle pod sankcijama Kancelarije za kontrolu imovine stranaca (OFAC) američkog ministarstva finansija osnovale su novu kompaniju Invictus Tehnology group. Riječ je o društvu sa ograničenom odgovornosti, koje je registrovano na istoj adresi na kojoj radi i kompanija Prointer.

Stare adrese

Osnivači Invictusa su Bojan Vujić i Nemanja Reljin sa po 35 odsto vlasništva, te Radmila Bojanić i Vladimir Perišić sa udjelom od po 15 odsto. Osnivački kapital preduzeća je 1.000 KM, a osnovna djelatnost trgovina na veliko računarima, perifernom opremom i softverom. Vujić je aktuelni direktor Infinity International grupe, a Perišić je direktor kompanije Prointer koja posluje u okviru ove grupe.

Kao što je Vujić ranije i najavio, u Invictusu nema Alternativne i Una televizije i veliko je pitanje šta će biti sa ovim kompanijama. Radnici Alternativne televizije osnovali su novo društvo pod imenom Video audio media (VAM), sa sjedištem na istoj adresi na kojoj je i ATV.

- Vjerovatno ćemo narednu platu primiti u koverti, jer su stari računi ugašeni, a proces registracije nove firme nije u potpunosti završen. Radnici ne znaju ni šta da rade ni kako da rade. Od nas se traži da svaki dan dolazimo na posao, a niko nam ne govori šta će se desiti za pet ili za deset dana, kaže jedan od radnika ove medijske kuće.

Banjolučki advokat Andre Obradović, koji se bavi registracijom novih firmi, navodi da se nova firma u Republici Srpskoj može osnovati za pola evra, koliki je minimalni osnivački kapital.

- Potrebno vam je sedam dokumenata, odnosno osam ako je više vlasnika, koji s taksama i ovjerama koštaju oko 80 maraka. Što se tiče gašenja firme, u Republici Srpskoj postoji brza likvidacija koja se plaća oko 400 maraka. Dostavite završne izvještaje i, ako su čisti računi, bez dugovanja, sud to završi za dvadesetak dana, kazao je Obradović.

Nakon registracije nove firme moraju otvoriti nove račune u komercijalnim bankama. Iz Ambasade SAD-a u BiH su upozorili kako “banke i druge relevantne institucije trebaju temeljito preispitati svoje propise poslovanja s klijentima kako bi osigurale da ne krše propise SAD-a pružanjem usluga pravnim ili fizičkim licima koja na ovaj način pokušavaju izbjeći sankcije”. Po važećim zakonima, banke imaju pravo odbiti otvoriti nekome račun ili zatvoriti važeći ako procijene da se time krše uslovi koje banke same određuju.

Opasna igra

- Ovo što su Amerikanci napravili prema pojedincima, poduzećima i bankama u Republici Srpskoj u ekonomiji se zove “uzance”. To su pravila ponašanja u obavljanju poslovnih djelatnosti. U međunarodnim financijskim tokovima ta pravila su jednaka zakonima koje svi moraju poštovati, istakao je penzionisani profesor Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu Željko Šain.

Šain kaže kako je cijela BiH, uključujući i ekonomiju, u poređenju s američkom ili evropskom ekonomijom “statistička greška” i da “svijet može bez nas, ali mi ne možemo bez svijeta”.

- Jedna narodna poslovica kaže da se konj veže gdje ti aga kaže, a druga da mašta može svašta. Prema tome, ne treba se igrati i mijenjati zakone kako bi se bankama naredilo da ne smiju jednostrano zatvarati račune osobama ili pojedincima pod sankcijama SAD-a. Mi se ne možemo suprotstaviti tako moćnoj mašineriji, kazao je Šain.