Priča o ocu i sinu, ali i književnosti

U Bosanskom kulturnom centru KS-a održana je promocija posljednje knjige Damira Uzunovića, bosanskohercegovačkog književnika i izdavača, dnevnik “Pariški maraton” koji je još jedna u nizu knjiga proizašlih iz edicije “Dnevnik”, a pod uredništvom Semezdina Mehmedinovića. Specifičnost ove knjige jeste i njena žanrovska hibridnost – dakle, nije riječ samo o klasičnom dnevniku nego i o putopisu. Krajem osamdesetih godina prošlog stoljeća Damir Uzunović je otputovao u Pariz, ostavši nepunu godinu i u tom je periodu njegov doživljaj Pariza bio onaj iz Hemingwayeva memoara “A Moveable Feast”, proza Marguerite Duras, kako je to istakao Semezdin Mehmedinović u svom tekstu o ovoj knjizi. Više od trideset godina kasnije, u oktobru 2023. godine, pisac se vraća u Pariz, sada sa sinom, a razlog za to je istraživanje za potrebe romana koji upravo piše. “Pariški maraton” je tako i knjiga pisanja, a naslov je vrlo znakovite prirode – četrdeset i dva su kilometra glavni junaci prešli za dva dana u Parizu. Riječ je o vrlo intimnim šetnjama i povezivanjima u kojima saznajemo mnogo o šetačima, o prostoru kojim se kreću ili zaustavljaju i o književnosti i svijetu oko nas.

Glavni dijelovi dnevnika su, ustvari, mjesta i lica koja su važna za njegov roman u nastajanju, jer pisca podsjećaju na intimna proživljena iskustva glavnog junaka nastala po njegovom dolasku u Pariz. On je siroče bez roditeljskog staranja, štićenik doma Mladost u Bijeloj, koji sa osamnaest godina zakonski napušta dom i odlazi u Pariz. Tokom šetnji, pisac govori sinu: “Vidiš, pišem ga iz prvog lica, ali taj domac nisam ja, to je neko drugi, neko ko mi mora biti vrlo blizak i koga dobro poznajem da bih mogao pisati njegovim glasom; da bih postigao uvjerljivost, protagonista ima tvoje godine i tvoje osobine – ti ćeš se sjećati njegovim pamćenjem”, prepoznajući dvojništvo kao jednu od važnijih težnji i motiva u književnosti.

- Roman nisam želio pisati u prvom licu, i znao sam da mi treba drugi glas, ali glas koji opet moram znati jako dobro – kao sebe. Onda sam shvatio da je moj sin ustvari protagonista mog romana, kazao je Uznunović.

U jednom od knjižarskih izloga Uzunoviću je pažnju privukla knjiga “Atlantis, putovanje u potrazi za ljepotom”, u kojoj Carlo i Renzo Piano, otac i sin idu putem Atlantide. Put koji prolaze pisac i njegov sin u ovom dnevniku je takođe jedna vrsta potrage i međusobnog povezivanja sa kojim se čitatelj može poistovjetiti.

Autor se još osvrnuo na druge detalje važne tokom pisanja dnevnika, istakao povezanost Pariza kao metropole u kojoj su kroz povijest odjekivali značajni događaji, ali se u svom izlaganju vratio i u Sarajevo, odakle je sve i krenulo. Važne dijelove knjige čine i promišljanja o knjižarstvu i književnosti uopšte, čemu je Uzunović posvetio i posvećuje najveći dio ne samo svog profesionalnog nego i privatnog života.