Pitagorina teorema pronađena na glinenim pločama 1000 godina starijim od Pitagore
Ploča sa klinastim pismom/ Ilustracija/Rawpixel.com/Los Angeles County Museum Of Art (source)
Postoji drevna babilonska ploča (po privlačnom nazivu IM 67118) koja koristi Pitagorinu teoremu za rješavanje dužine dijagonale unutar pravokutnika. Ploča, koja se vjerovatno koristila za podučavanje, datira iz 1770. godine prije nove ere – vijekovima prije nego što je Pitagora rođen oko 570. godine prije nove ere.
Druga ploča iz perioda od 1800. do 1600. godine prije nove ere ima kvadrat s označenim trouglovima unutra. Prevođenje oznaka sa baze 60 – sistema brojanja koji su koristili stari Babilonci – pokazalo je da su ovi drevni matematičari bili svjesni Pitagorine teoreme (koja se ne zove tako, naravno) kao i drugih naprednih matematičkih koncepata, piše iflscience.com.
"Zaključak je neizbježan. Babilonci su znali odnos između dužine dijagonale kvadrata i njegove stranice: d=kvadratni korijen od 2", piše matematičar Bruce Ratner u radu na tu temu. "Ovo je vjerovatno bio prvi broj za koji se znalo da je iracionalan. Međutim, to zauzvrat znači da su bili upoznati s Pitagorinom teoremom - ili, u najmanju ruku, sa njenim posebnim slučajem za dijagonalu kvadrata (d2 = a2 + a2 = 2a2) – više od hiljadu godina prije velikog mudraca po kome je i dobio ime."
Pa zašto je ovo pripisano Pitagori?
Nije sačuvan nijedan originalni Pitagorin spis. Ono što znamo o njemu prenijeli su drugi, posebno pitagorejci – članovi škole koju je osnovao u današnjoj južnoj Italiji. Škola, nazvana Pitagorin polukrug, bila je tajna, ali znanje koje je tamo naučeno ili otkriveno prenosilo se dalje, a često se pripisivalo samom čovjeku.
"Jedan od razloga za rijetkost Pitagorinih originalnih izvora bio je taj što se pitagorejsko znanje prenosilo s generacije na generaciju usmenom predajom, jer je materijal za pisanje bio oskudan", nastavio je Ratner.
„Štaviše, iz poštovanja prema svom vođi, mnoga otkrića koja su doveli Pitagorejci pripisana su samom Pitagori; to bi objasnilo termin 'Pitagorina teorema'." Iako Pitagora nije smislio teoriju, njegova škola ju je svakako popularizirala, i postala je povezana s njim barem u sljedećih nekoliko hiljada godina.
