Gen koji je štitio Evropljane u prahistoriji sada im uzrokuje ove opake bolesti

Naučnici su sastavili najveću bazu podataka drevne DNK na osnovu kostiju i zuba skoro 5.000 ljudi koji su živjeli širom zapadne Evrope i dijelova Centralne Azije od prije 34.000 godina do srednjeg vijeka. Analiza ovog skupa drevnih genetskih informacija sugerira da geni koji su nekada štitili prahistorijske lovce ili stočare iz bronzanog doba danas mogu povećati rizik od groznih neurodegenerativnih bolesti, piše CNN.

Istraživači su mogli da koriste bazu podataka da dobiju uvid u širenje gena - i bolesti - tokom vremena kako su populacije migrirale i ukrštale, otkrivajući kako su specifične i dramatične promjene u okruženju, kao što je prelazak sa lovačko-sakupljačkog načina života na poljoprivredu, pogodovale određenim genetskim varijantama.

Uspoređujući drevni DNK sa savremenim uzorcima, istraživači su stekli novo razumjevanje iscrpljujućih poremećaja i fizičkih osobina današnjice. Prvi rezultati projekta objavljeni su u srijedu u četiri rada u naučnom časopisu Nature.

Gen koji je štitio drevne ljude od bolesti sad ih uzrokuje

Jedan od ključnih nalaza iz prve grupe istraživanja, zasnovan na više od 1.600 genoma u bazi podataka, povezan je s multiplom sklerozom, koja se često naziva MS, doživotnom autoimunom bolešću nervnog sistema koja pogađa oko 2,5 miliona ljudi širom svijeta.

To je složeno stanje oblikovano višestrukim okolišnim i genetskim faktorima s mnogim potencijalnim simptomima, uključujući probleme s vidom, pokretima ruku ili nogu, osjećajima i ravnotežom. Sjeverni Evropljani su među onima koji su najskloniji ovoj bolesti, navela je studija, ali razlozi zašto su bili nejasni.

Gen potiče iz Yamnaya kulture, jedne od prvih zabilježenih

Istraživači su koristili bazu podataka za istraživanje genetskog porijekla multiple skleroze. Otkrili su da je genetski rizik od pojave ovog stanja povezan s udjelom porijekla iz grupe drevnih stočara koji su uveli pripitomljene životinje u Evropu prije oko 5.000 godina. Ovi nomadski stočari goveda i ovaca, poznati kao Yamnaya, potječu iz pontske stepe, koja se proteže od jugoistočne Evrope do Kazahstana. Smatra se da su bili prvi jahači konja, što ih je činilo vrlo pokretljivim.

Kada su se preselili na zapad u Evropu, donijeli su specifične genetske varijante za koje istraživači vjeruju da su evoluirali kako bi zaštitili nomade od patogena koje nose domaće životinje, pokazalo je istraživanje. Ove genetske varijante su se kasnije možda pokazale korisnima za europsku populaciju u prelasku s lova i sakupljanja na poljoprivredu.

A budući da se Yamnaya prvenstveno preselila u sjevernu Evropu, tim je zaključio da bi povećani udio stočarskog porijekla u današnjim sjevernim Evropljanima mogao biti dijelom odgovoran za veću prevalenciju bolesti tamo.