Na današnji dan: Odjeknuo je pucanj koji je promijenio svijet

Sarajevski atentat

OSLOBOĐENJE PORTAL

28.06.2025. (07:00)

Link kopiran u međuspremnik

Bivši predsjednik Jugoslavije Slobodan Milošević izručen Međunarodnom sudu za ratne zločine u Haagu

Nastavak vijesti ispod promo sadržaja

1389. U bici na Kosovu polju Turci pobijedili srpsku vojsku i obezbijedili dalji prodor na Balkan. Srbija postala turska vazalna država, osvajanje završeno 1459, kada su Turci zauzeli utvrđeni grad Smederevo.

1491. Rođen engleski kralj Henry VIII. Tokom vladavine, od 1509, proširio vlast na Vels, Škotsku i Irsku. Sukobio se s papom zbog njegovog odbijanja da poništi Henryev brak s jednom od šest žena i proglasio se za poglavara nove, Anglikanske crkve.

1577. Rođen flamanski slikar Peter Paul Rubens.

1712. U Genevi rođen francuski filozof Jean-Jacques Rousseau. Njegovo djelo uticalo na Francusku revoluciju i na evropsku književnost.

1873. Rođen je francuski hirurg i biolog Alexis Carrel, čije je djelo imalo značajnu ulogu u razvoju metoda transplantacije tkiva.

Nastavak vijesti ispod promo sadržaja

1874. Umro političar Ilija Garašanin, jedan od vođa ustavobranitelja, ministar unutrašnjih poslova i predsjednik vlade Kneževine Srbije (1861-1867). Njegovo djelo “Načertanije”, 1844, prvi je nacionalni program Srbije nakon oslobođenja od turske vlasti i bilo je temelj srpske spoljne politike.

1902. SAD od Francuske za 40 miliona dolara kupile koncesiju za gradnju Panamskog kanala.

1914. Pripadnik organizacije Mlada Bosna Gavrilo Princip u Sarajevu ubio austrougarskog nadvojvodu, prestolonasljednika Franza Ferdinanda i njegovu ženu Sofiju. To je bila varnica za početak Prvog svjetskog rata.

Tog 28. juna 1914. godine Gavrilo Princip izvršio je atentat na austrougarskog prestolonasljednika, a Austro-Ugarska je mjesec dana poslije, tačnije 28. jula, objavila rat Kraljevini Srbiji koji je poprimio svjetske razmjere. Bosna i Hercegovina je tada bila u sastavu Austro-Ugarske monarhije.

Sarajevski atentat poslužio je kao povod za početak Prvog svjetskog rata. Gavrilo Princip član tajne organizacije “Mlada Bosna” (pod nadzorom organizacije “Crna ruka” iz Beograda) koja je imala cilj da putem buna, ustanaka i oružanih atentata zbaci austrougarsku vlast u Bosni i Hercegovini, izvršio je atentat na Franca Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju.

Franc Ferdinand je došao po pozivu tadašnjeg guvernera Bosne, generala Oskara Potjoreka, da izvrši inspekciju trupa, prisustvuje vojnim manevrima u okolini Sarajeva, pogleda svojevremeno prvi tramvaj u Evropi i zvanično posjeti Zemaljski Muzej.

Osim toga, posjeta se poklapala sa 14-tom godišnjicom njegovog braka sa Sofijom. S obzirom da prestolonasljednica Sofija nije bila kraljevske krvi, njoj nije bilo dozvoljeno da se vozi istim kolima zajedno sa kraljevskim suprugom u Beču, dok se u Sarajevu takvi tabui i protokoli nisu primjenjivali.

Tokom posjete, Sofija bi bila u mogućnosti da se vozi u istim kolima zajedno sa mužem, što je bio vrlo promišljen i ljubazan Francov dar njoj za godišnjicu braka.

S obzirom da se tokom ranijih posjeta visoko rangiranih austrougarskih zvaničnika nikad ništa nije desilo u Sarajevu, obezbjeđenje nije bilo posebno alarmirano niti previše strogo. A tokom putovanja ka Sarajevu, Franc Ferdinand je primljen vrlo toplo od Bosanaca, pa zbog toga ni Sarajevo nije smatrano “neprijateljskom teritorijom”.

Ferdinand i njegova supruga Sofija vozili su se kroz svečano ukrašeni grad u crnom otvorenom automobilu, Obalom pa do Gradske vijećnice.

Gavrila Princip je pucao iz revolvera. Prvim hicem je pogodio nadvojvodu, a drugim, vojvotkinju Sofiju.

Nastavak vijesti ispod promo sadržaja

1919. Potpisan Versajski mirovni ugovor Njemačke i saveznika, čime je formalno završen Prvi svjetski rat.

1921. Donijet Ustav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Nova država proglašena ustavnom, parlamentarnom i nasljednom monarhijom, s dinastijom Karađorđević.

1948. Na sastanku u Bukureštu Komunistička partija Jugoslavije isključena iz Informacionog biroa komunističkih partija (Informbiro). Blokada Jugoslavije i kampanja protiv jugoslovenskog rukovodstva, koje su uslijedile, trajale su do 1955.

1976. Sejšelska ostrva u Indijskom okeanu poslije 160 godina stekla nezavisnost od Velike Britanije. Danas su ostrva poznata turistička destinacija.

1950. Amerikanci pobijedili Engleze 1:0 na Svjetskom fudbalskom kupu u Brazilu.

Nastavak vijesti ispod promo sadržaja

1981. U eksploziji bombe u sjedištu Islamske republikanske partije poginule 74 osobe, među njima lider partije i predsjednik Vrhovnog suda Irana, ajatolah Mohamed Hosein Behešti.

1989. Na Gazimestanu, na Kosovu, obilježena 600-godišnjica Kosovske bitke. Centralni događaj na skupu, kojem je prisustvovalo oko milion ljudi, bio govor predsjednika Srbije Slobodana Miloševića koji je označio njegov uspon.

1997. Kubanski i argentinski forenzičari našli šest kostura blizu bolivijskog grada Valgranda. Kasnije utvrđeno da su među njima ostaci Ernesta Che Guevare.

2001. Bivši predsjednik Jugoslavije Slobodan Milošević izručen Međunarodnom sudu za ratne zločine u Haagu, kao prvi šef države predat međunarodnom sudu. Milošević je 27. maja 1999. optužen za zločine protiv čovječnosti, kršenje zakona i pravila rata i genocid tokom ratova u Hrvatskoj i BiH i sukoba na Kosovu. Umro je u haškoj pritvorskoj jedinici 11. marta 2006.

2014. U Los Angelesu umro Bobby Womack, soul pjevač i tekstopisac, autor hitova mnogih muzičara 20. vijeka. Njegove pjesme su i “It’s All Over Now”, koju su izvodili Rolling Stonesi, kao i “Lookin’ for Love”.

Nastavak vijesti ispod promo sadržaja

2016. U samoubilačkom terorističkom napadu na međunarodnom terminalu aerodroma “Ataturk” u Istanbulu poginula je 41 osoba, a 239 je ranjeno.